روکش دندان 

 روکش دندان کلاهک‌هایی هستند که بر روی دندان‌های آسیب دیده قرار می‌گیرند. تاج‌ها یا همان روکش‌ها برای محافظت، روکش و ترمیم شکل دندان‌های شما استفاده می‌شوند، زمانی که پر کردن مشکل را حل نمی‌کند. تاج دندان را می‌توان از فلزات، پرسلن، رزین و سرامیک تهیه کرد. روکش دندان یا تاج دندان روکش دندان معمولاً در طول زمان به غیر از رعایت بهداشت منظم دهان و دندان، نیازی به مراقبت ویژه ندارند.

روکش
روکش دندان یا تاج دندان روکش دندان کلاهک‌هایی هستند که بر روی دندان‌های آسیب دیده قرار می‌گیرند.

انواع روکش دندان

ابتدا یک توضیح کلی درباره انواع روکش دندان میدهیم وبعد در پایان همین مطلب، میتوانید مفصلا در همین زمینه بخوانید:

 1.روکش های تمام فلزی مثل روکش دندان طلا

 2.روکشهای pfm  در قسمت مرکزی این روکش، فلز به صورت آلیاژ بوده است و روی آن چینی که به آن پرسلن می گویند.

3.روکش های سرامیکی ( روکش های زیرکونیوم و یا روکش های ایمکس)

 روکش دندان در چه موارد استفاده

معمولا هنگام ساخت، رنگ روکش دندان (چه روکش دندان ارزان، روکش دندان ایمپلنت، بعد از عصب کشی) نزدیک ترین رنگ به دندان شما درنظر گرفته خواهد شد.

از روکش دندان، فقط برای دندانهایی که عصب کشی شده‌اند استفاده نمی‌شود. در واقع موارد استفاده از آن بیشتر است که در زیر به شرح کامل آن پرداخته‌ایم.

  • مناسب دندان هایی با دیواره شکسته و یا پوسیدگی گسترده
  • مناسب برای دندان‌هایی که عصب کشی شده‌اند (روکش دندان بعد از عصب کشی) برای مقاوم شدن در برابر نیروهایی که به دندان وارد می‌شود یا به دلیل نازک شدن جداره احتمال شکستن ‌شان وجود دارد.
  • روکش دندان جلو برای زیبایی دندان‌هایی که تغییر رنگ داده اند، دارای شکستگی های مادر زادی هستند یا اندازه‌های نامتناسب دارند، استفاده می‌شوند.
  • روکش برای دندان‌های علامت دار، که تاج دندان آسیب دیده و یا ترک‌هایی روی سطح دندان است.

روکش دندان چگونه است؟

روکش ها پوششی برای دندان ها هستند تا ظاهری یکنواخت و طبیعی به آن ها ببخشند. البته ونیرها واقعا یک درمان دندانپزشکی ضروری برای اکثر افراد نیستند. اما چنانچه دندان هایی دارید که قابل ترمیم نبوده، یا اگر دندان کج یا فاصله غیر طبیعی بین دندان ها دارید، آنها گزینه ای عالی هستند.

روکش ها به جز بهبود ظاهر دندان ها، استحکام و انعطاف پذیری قابل مقایسه ای با مینای دندان طبیعی را نیز ارائه می دهند. برای این کار آنها با استفاده از قالب دندان به شکل دندان ‌های شما سفارشی طراحی شده و در طی مراحلی به مینای اصلی دندان متصل می‌شوند. روکش دندان را می توان از پرسلین یا از مواد کامپوزیت رزین تهیه کرد.

قالب دندان چیست؟

برای اینکه دندانپزشک بتواند یک روکش دندان سفارشی برای شما بسازد باید در ابتدا از دندان ها قالب گیری نماید. قالب دندان به دو صورت سنتی و اوپتیکال انجام می شود.

در قالب گیری به روش سنتی از گچ یا خمیر که قابل شکل دهی است استفاده می شود. دندانپزشک در ابتدا دندان های شما را تمیز می کند و سپس از آن قالب می گیرد. قالب دندان در واقع یک دستگاه کپی است که خیلی دقیق از دندان های شما قالب گیری می نماید.

با تجهیزات پیشرفته تر دندانپزشکان از قالب های اوپتیکال یا نوری استفاده می کنند. در واقع این قالب دندان دیجیتالی بوده و هیچ ماده ای مثل خمیر یا گچ در آن به کار برده نمی شود. به عبارتی تصاویر توسط اسکنر گرفته شده و قبل از آن پودری روی دندان ها قرار گرفته که نور را منعکس کنند.

مراحل ساخت روکش دندان

دندانپزشک ابتدا وضعیت ریشه دندان را بررسی کرده و در صورت نیاز اقدام به روت کانال یاعصب‌کشی دندان می‌کند و در صورت نیاز یک پست فلزی برای حماست از ریشه داخل کانال قرار می دهد تا تاج دندان مصنوعی روی آن نصب گردد. سپس اگر پوسیدگی تاج دندان تا نزدیک لثه و حتی زیر آن ادامه یافته باشد، با جراحی لثه حجم کافی از تاج دندان برای گذاشتن روکش دندان در دسترس قرار می گیرد. در مرحله بعد فرم دهی، تراش و قالب گیری دندان انجام می گیرد. پس از اینکه تراش دندان کامل شد، از دندان تراش خورده و همچنین فک مقابل آن قالب‌گیری می‌شود. سپس رنگ روکش دندان با مشورت بیمار انتخاب شده و همراه با قالب تهیه شده برای ساخت دندان مصنوعی به لابراتوار ارسال می‌شود.

روکش دندان ایمپلنت چیست؟

روکش دندان ایمپلنت نوعی دندان مصنوعی است که روی سطح خارجی ایمپلنت قرار می گیرد و نقش دندان طبیعی را ایفا می کند. این نوع روکش دندان اصطلاحا تاج دندان مصنوعی نامیده می شود. تاج دندان مصنوعی جایگزین دندان از دست رفته شده و به پایه ایمپلنت که چندین ماه قبل توسط یک عمل جراحی در استخوان فک کاشته شده است متصل می گردد.
دو نوع روکش دندان ایمپلنت اصلی وجود دارد که توسط دندانپزشکان به عنوان تاج دندان مصنوعی مورد استفاده قرار می گیرد:

1. روکش دندان پیچی

روکش دندان پیچی اتصال محکم تری به پایه ایمپلنت دارد چون با یک پیچ و یک مهره به اباتمنت ایمپلنت دندان پیچ می شود و پایدار و مستحکم سر جای خود باقی می‌ماند. این نوع تاج دندان، سوراخی در یک طرف خود دارد که روی لثه مینشیند و برای اتصال مستقیم به ایمپلنت از طریق پیچ تنظیم کننده به کار می رود. این نوع روکش دندان به مراقبت کمتری نیاز دارد چون به ایمپلنت پیچ شده‌ است و امکان افتادن آن کمتر است. با این وجود از لحاظ زیبایی به اندازه روکش دندان چسبی نیست اما ظاهر آنها کاملاً طبیعی به نظر می رسد. سوراخ دسترسی که برای پیچ اتصال تاج به ایمپلنت تعبیه شده؛ احتمال شکستن و ترک برداشتن دارد و در صورتی که آسیب ببیند؛ احتمال افتادن تاج دندان از روی ایمپلنت وجود خواهد داشت.

مزایای روکش دندان پیچی

پیچ هایی که در رو کش دندان پیچی برای اتصال به پایه ایمپلنت تعبیه شده، نحوه اتصال را راحت‌تر می‌کند و به تاج ایمپلنت اجازه می‌دهد که با پایداری بیشتری روی  لثه و در جهت درست قرار بگیرد. قطعه‌ای که پایه ایمپلنت و تاج دندان را به یکدیگر متصل می‌کند؛ اباتمنت نام دارد که پیچ روکش دندان پیچی در آن سفت میشود تا تاج دندان به راحتی روی پایه قرار بگیرد.
مزیت دیگر روکش دندان پیچی امکان تعویض راحت آن است چون بدون اینکه به پایه ایمپلنت آسیبی برسد می توان به راحتی با باز کردن پیچ، تاج دندان را برداشت. درصورتیکه پایه ایمپلنت به درستی با استخوان فک جوش بخورد شاید بیش از ۲۰ سال نیز بدون هیچ مشکلی در استخوان فک پایدار باقی بماند اما تاج دندان معمولاً هر ۵ تا ۷ سال یکبار نیاز به ترمیم یا تعویض پیدا میکند. روکش دندان پیچی به این علت مورد استفاده قرار می گیرد که باز کردن آن از پایه ایمپلنت جهت تعویض یا تعمیر راحت تر است.

معایب روکش دندان پیچی

یکی از معایب روکش دندان پیچی، شل شدن پیچ اتصال تاج دندان به پایه ایمپلنت است که هر چند وقت یکبار اتفاق می‌افتد و معمولاً بیمار هنگام گاز زدن و جویدن غذا ها دچار مشکل می شود. البته سفت کردن پیچ روکش دندان پیچی چندان مشکل نیست و دندانپزشک طی چند دقیقه می تواند این مشکل را برای بیمار برطرف کند. با این وجود چنین مشکلی در روکش دندان چسبی وجود ندارد. از طرف دیگر برداشتن روکش دندان چسبی به علت اینکه به لثه سیمان شده است از روی پایه ایمپلنت کمی مشکل است. ـ
سوراخی که برای روکش دندان پیچی تعبیه شده تا پیچ از طریق آن سفت شود؛ از دیگر معایب آن به شمار می آید. هر چند در دندان های آسیا این ناحیه پشت تاج دندان تعبیه می‌شود تا از جلو دید نداشته باشد اما برای دندان های پیشین این عمل امکان پذیر نیست. به همین علت معمولاً برای دندانهای جلو از روکش دندان چسبی استفاده می شود تا از لحاظ زیبایی ظاهری مانند دندان طبیعی بر نظر برسد.
در چه مواردی انجام روکش دندان ضروری است؟
در چه مواردی انجام روکش دندان ضروری است؟

در چه مواردی انجام روکش دندان ضروری است؟

  • اگر در دندان شما حفره ای به وجود آمده که نسبتا بزرگ است.
  • اگر دندانی دارید که ترک خورده، فرسوده یا ضعیف شده است.
  • اگر دندانپزشک روکش دندان را پس از عصب کشی دندان ضروری تشخیص دهد.
  • اگر می خواهید نقایص ظاهری و رنگ بد دندان خود را بپوشانید و لبخند خود را جذاب تر کنید.
  • اگر دندان شما به دلیل پوسیدگی بیش از حد از بین رفته است.

مراحل انجام روکش دندان

مراحل انجام روکش دندان
مراحل انجام روکش دندان

برای قرار دادن روکش روی دندان طبیعی، چندین مرحله انجام می شود:

دندانپزشک شما دندان را با تراشیدن قسمت بیرونی آن آماده می کند تا روکش دندان، جا باز کند. هرگونه پوسیدگی دندان نیز برداشته می شود. در صورت نیاز به ساختار اضافی دندان برای حمایت از روکش، دندانپزشک شما ممکن است از  “کور بیلداپ” استفاده نماید. “کور بیلداپ” روشی است که در آن دندان‌پزشک ساختار از دست رفته دندان را با یکی از مواد ترمیمی مناسب، بازسازی کرده تا دندان، آماده دریافت روکش شود. با انجام این کار فونداسیون مناسبی برای پشتیبانی از روکش ایجاد می‌شود. ایجاد ذهنیت مناسبی از روکش دندان، این تصور را می توان با قالب یا اسکن دیجیتالی دندان برای بیمار ایجاد کرد.

ممکن است قبل از گذاشتن روکش دائمی، پزشک برای شما روکش دندان موقت قرار دهد. این روکش معمولاً کمتر از دو هفته در دهان شما باقی می ماند. در زمانی که روکش موقت دردرون دهان شماست، ممکن است دندان، نسبت به گرما و سرما حساس باشد. در این مدت از جویدن آدامس و خوردن غذاهای چسبنده خودداری کنید. اگر دندانپزشک شما تجهیزات ویژه ای داشته باشد، ممکن است در همان روز بتواند روکش دائم جدید را بسازد.

وقتی روکش دائم آماده شد، دندانپزشک یا متخصص ارتودنسی آن را در دهان شما قرار می دهد و کارهای لازم را انجام می دهد. در صورتی که شما و دندانپزشک تان، از ظاهر روکش احساس رضایت داشته باشید، روکش در جای خود با مواد مخصوص محکم می شود.

روکش دندان سرامیک و فلز

امروزه، این نوع از روکش، مورد استفاده توسط اغلب ارتودنتیست‌ها می باشد. در این نوع از روکش دندان، هسته مرکزی از جنس فلز است تا قدرت و استحکام آن را زیاد کرده و به خوبی بتواند از دندان محافظت نماید؛ اما لایه خارجی به جهت افزایش زیبایی، از جنس سرامیک می باشد. به عبارت دیگر، می توان اینگونه نتیجه گرفت که استفاده از روکش دندان “سرامیک و فلز”، زیبایی “روکش دندان سرامیکی” و استحکام “روکش های فلزی” را به همراه خواهد داشت.

مزایای استفاده از روکش دندان
مزایای استفاده از روکش دندان

مزایای استفاده از روکش دندان

روکش دندان مزایا‌ی زیادی برای هر شخص به دنبال خواهد داشت. به ‌طور کلی فواید و مزایای روکش دندان عبارت است از:

  • ترمیم و بازسازی دندان های خراب یا بدرنگ
  • پشتیبانی از ساختار ضعیف شده دندان و حفاظت از ساختار شکسته دندان
  • جلوگیری از گسترش ترک دندان
  • ترمیم دندان پس از عصب ‌کشی
  • بهبود عملکرد جویدن با دندان شکسته
  • بهبود عملکرد صحبت کردن
  • افزایش زیبایی دندان هنگام خندیدن
  • جلوگیری از ساییدگی دندان
  • کمک به اتصال بریج به دندان‌ها
  • استفاده به عنوان یک دندان ایمپلنت
  • سفید شدن دندان هایی که تغییر رنگ پیدا کرده اند
  • افزایش طول و یا پهنای دندان
  • از بین بردن فاصله بین دندان‌ها
  • اصلاح کجی و ناهمراستایی خفیف دندان
  • در مواردی که تاج دندان دچار آسیب های ناشی از پوسیدگی شدید، ضربه، شکستگی یا تضعیف ساختار دندان پس از عصب کشی شده باشد، استفاده از روکش، ضروری است.
  • مهم‌ترین ویژگی روکش، حفظ ساختار دندان در برابر شکستگی و حفظ سلامت بافت‌های اطراف دندان است.

هزینه روکش دندان طلا

قیمت روکش طلایی دندان بستگی به قیمت طلا دارد. به ازای هر واحد دندان 1.5 تا 2.5 گرم طلا (بسته به نوع دندان) مورد نیاز است. این طلا توسط فرد تهیه می شود و باقیمانده آن پس از قالب گیری و ریخته گری برگردانده می شود. توجه کنید که برای این منظور باید طلای خالص تهیه کنید و داشتن ناخالصی مناسب نیست.

2- روکش دندان تمام سرامیک

روکش‌های تمام سرامیک از مواد شیشه مانندی به نام پورسلین ساخته می‌شوند. امروزه بیشتر به جای پورسلین از ترکیبات مهندسی شده استفاده می‌شود.

مزایای روکش دندان تمام سرامیک

  • زیبایی بسیار زیاد روکش سرامیکی دندان

مهم‌ترین مزیت روکش های سرامیکی دندان، زیبایی آنها است. برخی از تکنیک‌های ساخت  روکش سرامیکی دندان نتایج چشمگیری از لحاظ زیبایی داشته و در نهایت بسیار شبیه به دندان طبیعی می‌شوند.

در روکش تمام سرامیک دندان برخلاف روکش فلزی با پوشش سرامیک یا پی اف ام، در صورت پس‌روی لثه حلقه فلزی در پایین دندان (بین دندان و لثه) دیده نمی‌شود. یکی دیگر از مزایای زیبایی این روکش نسبت به روکش‌های فلزی با پوشش سرامیک، این است که اسکلت فلزی ندارد بنابراین لازم نیست قطر پورسلین بیشتر باشد تا رنگ فلزی داخل آن را پوشش دهد. به همین علت رنگ و شفافیت آنها طبیعی‌تر است.

معایب روکش تمام سرامیکی دندان

  • طول عمر

از نظر توان و طول عمر، هیچ کدام از روکش ها قابل مقایسه با روکش‌های فلزی نیستند. در جایی از دهان که روکش تمام فلزی از نظر زیبایی قابل قبول نیست، روکش فلزی با پوشش سرامیک گزینه بعدی است. روکش‌های سرامیکی دندان از نظر قابل پیش‌بینی بودن نتایج و طول آن، به پای روکش‌های تمام فلزی و پی اف ام نمی‌رسند. در واقع بعضی انواع سرامیک دندان، خصوصیات فیزیکی بسیار ضعیفی از لحاظ استحکام، سختی و مقاومت در مقابل شکستگی دارند. اما توجه داشته باشید این ویژگی در مورد تمام روکش‌های تمام سرامیک  صدق نمی‌کند. با این حال در صورتی که طول عمر و دوام بسیار اهمیت داشته باشد، پیش از تصمیم‌گیری در مورد نوع روکش با دندانپزشک مشورت کنید.ت

  • غیرقابل ترمیم بودن

در صورتی که ترک خوردگی در روکش تمام سرامیک تمام ضخامت آن را در بر بگیرد، قابل ترمیم نیست. بنابراین پیش از این که باکتری‌ها بتوانند به زیر آن نفوذ کرده و مشکل ساز شوند روکش باید تعویض شود. اخیراً نسل جدیدی از سرامیک‌ها وارد دنیای دندانپزشکی شده‌اند که گفته می‌شود از نظر دوام با روکش‌های فلزی و پی اف ام قابل مقایسه هستند. اما مطالعات انجام شده بر روی آنها همگی کوتاه مدت بود و کارایی آنها در بلندمدت هنوز مشخص نیست.

  • روکش دندان زیرکونیا یا زیرکونیوم (اکسید زیرکونیوم)

نوعی سرامیک نسبتاً جدید است که به نظر می‌رسد از نظر استحکام و قدرت بسیار قوی است، به خصوص در شرایطی که تمامی روکش با تکنولوژی کد / کم (cad cam) از یک قطعه سرامیک یکنواخت و یک تکه تراشیده شده باشد (به آن مونولیتی یا تک سنگ گفته می شود). بسیاری از دندانپزشکان استفاده از روکش زیرکونیا را به روکش‌های فلزی یا سرامیکی ترجیح می‌دهند.

  • ظاهر تراش خورده

در مورد روکش‌های کامپیوتری، از آنجایی که این نوع روکش دندان از یک بلوک سرامیک تراشیده می‌شود، از نظر شفافیت و بازتابندگی نور ویژگی‌های روکش دستی را ندارد. در نتیجه نسبت به روکش‌های تمام سرامیک دستی، ظاهر آن کمتر طبیعی به نظر می‌رسد. در مورد دندان‌های جلویی که جلوه و زیبایی آن ها اهمیت بیشتری دارد، ممکن است تمایلی به استفاده از این روکش دندان وجود نداشته باشد. اگرچه روکش‌های کامپیوتری را با لعاب و رنگ زیباتر می‌کنند، اما این تغییر سطحی است و نمی‌تواند خصوصیات نوری مینای دندان را تقلید کند.